Bakteriyel Leke Hastalığı

Etmeni : Xanthomonas Campestris, Xanthomonas Vesicatoria.
Konukçusu : Domates, kabakgiller
Bakteriyel Leke Hastalığının Belirtileri : Domateste, çiçek, yaprak, çanak yapraklar, sap ve meyvede görülür. İlk belirtiler yaprakta; siyah hafif (kabarık) şişkin, küçük sulu benekler şeklinde görülür. Bu benekler zamanla siyahlaşarak yağlı bir görünüm alır. Renk daha çok siyaha yakın küçük, elinizi sürdüğünüzde hafif kabarıklık şeklinde kendini gösterir. Ortası siyahlaşan kısımlar zamanla kuruyarak yaprakta delik oluşur. Yüksek nem yayılmasında çok etkilidir (yağmur ve yağmurlama sulama). Benekler genişlemez ama hastalık ilerledikçe sayıca artar ve koyu kahverengi ortası siyahlaşan alanlar zamanla kuruyarak delinir ve dökülür. En bariz belirti yeşil yeşil meyveler üzerinde görülür. Bu meyvelerde zararlar çok ufak olup sonradan 3-6 mm'ye kadar genişler. Lekeler düzgün olmayıp etrafı hudutlanmış çıkıntılı durumdadır. Olgun meyvelerde hastalık görülmez. Kısaca mantarlaşmış leke etrafında yağımsı lekeler görülür.

Bakteriyel Leke Hastalığının Yayılışı : Su ve su hareketleri bakteriyel hastalıkların yayılışında fungal hastalıklardan çok daha etkilidir. Bitkiden bitkiye yağmur, rüzgar ve makaniksel yollarla geçebilmektedir.

Bulaşma : Bakteri tohum ve bitki kalıntılarıyla yıldan yıla geçer.

Kabakgillerde, Kabak meyvelerinin üzerinde hafif sarı lekeler şeklinde kendini gösterir. Daha sonra içe doğru çökme, meyve içinde boşluk ve çukurluklar oluşur. Lekelerin etrafında sarı halka orta kısmında mantarlaşmış lekeler görülür. Kabak meyvesi kesildiğinde iç kısmında delikler görülür. Bu hastalıklı delikler gittikçe ilerler bazen de kabakta dışa doğru kabarcıklar görülür.  Xanthomonas Campestris çiçeklerin çanak yapraklarında da siyah noktalar halinde kendini gösterir. Olgunlaşmış meyvelerde çok nadir görülür. Hastalık çok ilerlerse meyve çekirdeğine kadar gider. Kabakgillerde daha çok hacimli (iri) kabaklarda görülmekte ve meyvede mantarlaşmış lokal lekeler vardır. Bunlar meyve içine doğru yer yer çukurlar oluşturur ve çekirdeğe kadar ulaşabilirler. Kabakgillerde yaprakta açık renkli noktalar halinde lekeler ve delinmeler olur. Domateste bu lekeler kahverengi yada siyahtır. Bu hastalık topraksız tarımda dahi görülebilir. Hastalık dağınık değildir. Su hareketinden dolayı sıra vari şekilde ilerler. Açık alanda yağmurlama sulama yapılan yerlerde toprağa çarpan yağmur suyu hastalığı sıçratarak yayar.

Bakteriyel Leke Hastalığı ile Mücadele Yöntemleri :

Kültürel Mücadele :
  1. Temiz tarladan tohum alınmalıdır.
  2. Tohumlar sterilize edilmiş fide harcına dikilmelidir.
  3. Bulaşık bitkiler yok edilmelidir.
  4. Fidelik iyi havalandırılmalıdır.
  5. Hastalıklı fideler şaşırtılmamalıdır.
Kimyasal Mücadele :
  1. Bakırlı ilaçları tercih etmeliyiz. Bunlar içinde en çok Bakır Oksiklorür, Bakır Oksit ve Bordo Bulamacı (etkili madde göz taşı) kullanılır. Son yıllarda Bakır Oksiklorür+ Mancezeb yada Bakır Oksit + Mancozeb kullanılmaktadır.
  2. Tohumlar organik civalı kuru tohum ilaçlarından biriyle ilaçlanılmalıdır. Fakat civa zehirli toksik bir madde olduğundan dünyanın bir çok ülkesinde kullanımı yasaklanmıştır. Çünkü doğal dengeyi bozar.
  3. Tohumlar 50°C sıcaklıkta 25 dakika tutulmalıdır. 
Bakteriyel Leke ile Bakteriyel kara Leke Arasındaki Farklılıklar Nelerdir?
  1. Bakteriyel kara lekede etrafında sarı halka ortasında (bakteriyel lekeden daha koyu) siyah lekeler görülür.
  2.  Kara lekede meyvede toplu iğne başı gibi kabarıklık görülür, Bakteriyel lekede (campestris) mantarlaşmış yağ lekesi gibi lekeler görülür.
  3. Bakteriyel kara lekede görülen lekeler daha genişken, Bakteriyel leke (campestris) de bu lekeler daha küçüktür.
  4. Kara leke (syringea) daha çok bahar aylarında çıkarken, Bakteriyel leke (campestris) bahar ayında hiç görülmeyebilir de görülebilir de.
  5. Kara lekede (syringea) siyah noktalar üzerinde küçük beyaz noktalar görülürken, Bakteriyel lekede (campestris) beyaz halka üzerinde siyah nokta görülür.
  6. Bakteriyel kara lekede (syringea) toplu lekeler halinde görülür, Bakteriyel lekede (campestris) dağınık lekeler halinde görülür.
  7. Kara lekede (syringea) meyve üzerinde küçük kahverengi noktalar halinde kabarıklar görülürken, Bakteriyel leke (campestris) de ise mantarlaşmış lekeli alanları çevreleyen yağımsı lekeler görülür.