Kurşuni Küf (Botrytis Çürüklüğü)

Etmeni : Botrytis Cinerea
Kurşuni Küf (Botrytis Çürüklüğü) Konukçuları : Domates, biber, patlıcan, kabak, hıyar vs.
Kurşuni Küf (Botrytis Çürüklüğü) Belirtileri : En önemli belirtisi lekeler üzerinde oluşan kurşuni (gri renkli) küflerdir. Etmen bir zayıflık parazitidir. Genelde ısıtılmayan seralarda soğuk zararından sonra daha etkin görülür. Sera koşullarında bitkinin tüm organlarında görülebilir. Yaşlı yapraklar, sap, çiçek ve meyvede grimsi kahverengi bir fungal örtü oluşur. Kurşuni küf yaralardan giren bir hastalıktır. Yaprak, meyve ve kök boğazından, çatlak ölü dokulardan ve budama yerlerinden kolayca girip buradan sağlam dokulara bulaşır. Gövdede eliptik sulu lezyonlar şeklinde başlar. Bu lezyonlar yüksek nemde kurşuni küf tabakası ile kaplanır. Bitkinin hastalıkla kaplanan üst kısmı ölür. Yapraklarda üzeri kurşuni küfle kaplı kahverengi lekeler oluşur. Bulaşık çiçekler belirti göstermeyebilir. Hastalık daha çok mevsim sonlarına doğru görülür. Durgun nemli hava şartlarında ve düşük sıcaklıklarda ortaya çıkar. Meyvelerde yumuşak çürüklük olarak görülür. Oluşan yumuşak çürüklüğün üzeri kurşuni küfle kaplıdır. Meyve üzerinde sanki suyun kireci damlamış gibi lekeler ve yaprakta da sanki yağ akmış gibi küf tabakası vardır. Küf grimsidir. Botrytis kök boğazında da çürüklüğe yol açar. Bu da çökertendir. Küf tabakası dalın ana gövdeye birleştiği yerde olur ve dal kuruyarak ölür. İlk olarak su damlası gibi yuvarlak sarımtırak beyaz halkalar olur. Sonra yağlanmış gibi gri küfler olur. Botrytis Cinerea hemen hemen tüm bitkilerde görülür. Erkenci yetiştiricilikte botrytis çok sık görülür. Soğuk alanlarda daha yaygındır.

Kurşuni Küf (botrytis Çürüklüğü) Hastalığının Domatesteki Belirtileri :
  • Lekeler üzerinde kurşuni küf en önemli belirtisidir.
  • Meyve, yaprak, kök boğazı, budama yerlerinden gövdeye girer.
  • Botrytis sorunu görülen seralarda geç budamadan (yaprak, sürgün) kaçınılmalıdır. Çünkü geç dönemde görülür.
  • Meyve üzerinde gri küf tabakası halinde kendini yoğun ve net bir şekilde gösterir.
  • Ham meyvede ortası kahverengi yuvarlak küçük halka şeklindedir.
  • Çıkış sıklığı yaygındır.
  • Örtü altında daha sık görülür.
  • Dalın ana gövde ile birleştiği yerde gri renkli kuruma,
  • Kök boğazında gri renkli çürümeler,
  • Meyvede su damlası lekesine benzer lekeler,
  • Yapraklarda yağımsı bir şey akmış gibi lekelenmeler görülür.
Kurşuni Küf (botrytis çürüklüğü) Hıyardaki Belirtileri :
  • Yaprak üzerinde değişik alanlarda sararma, kuruma  ve sonra dökülmeler, bu kuruma yaprak içinde ise delik kenarında ise yırtık şeklindedir.
  • Önce renk açılması daha sonra kuruma ve parçalanma şeklinde ilerler.
  • Meyve uç kısmında çürüme, yumuşama, daralma olur ve kurşuni küf rengindedir.
  • Çiçekli bitkilerde nem çektiği için (çanak yaprak) daha sık görülür.
  • Etmen zayıflık parazitidir. Bitkinin zayıf düştüğü anda ortaya çıkar.
  • Nem ve düşük sıcaklık en önemli etmendir.
  • %95 nispi nem, 17-23°C sıcaklık yayılmasında etkilidir.
Parazit : İhtiyaç duyduğu besini başka bir canlıdan hazır olarak alan.
Kışlaması: Skloret halinde (8-10 ay) uzun süre canlı kalabilirler.
İkincil Bulaşma : Fungusun skloreti uygun koşullar bulunca çimlenir.
İkincil Yayılma : Konodilerle olur.

Botrytis Çürüklüğü (Kurşuni Küf) ile Savaşım Yolları :

Kimyasal Mücadele : İlaçlar dönüşümlü olarak kullanılır.
  • I. Grup : Chlorofhalonil, Dichlofluanide, Thiram
  • II. Grup: Benomyl, Carbendazine, İprodine, Vinclozohn, Procymidone
Kültürel Önlemler:
  • Savaşı güçtür.
  • Sık dikimden kaçınılmalı, yetiştirme devresinde çok sulama yapılmamalıdır.
  • Nemi düşürmek için iyi bir havalandırma (maxsimum düzeyde)  yapılmalıdır.
  • Soğuktan korunmalı, gerekirse ısıtma yapılmalı ve ısı perdesi kullanılmalıdır.
  • Hastalıklı bitki veya bitki parçacıkları derhal seradan uzaklaştırılmalıdır.
  • Bitkiler üzerinde çiğ, su damlası oluşumundan kaçınılmalıdır.
  • Büyük yara yerleri oluşmaması için sürgünler büyümeden alınmalıdır.
  • Gövde üzerinde belirti görülen yerlere fırça ile bakırlı fungusit sürülmeli, madeni yağ sürülmelidir.
  • Hasat sona erdikten sonra toprak ilaçlaması veya solarizasyon yapılmalıdır.
  • Sıcaklık ve nispi nemin yükselmesi önlenmelidir.
  • Hasat sonrası bitki atıkları seradan sökülüp uzaklaştırılmalıdır.