Seraların Sınıflandırılması

Seralar; büyüklüklerine, kuruluş özelliklerine, yararlanılma durumlarına, hareketlilik durumlarına, örtülerine, iskeletlerine, ve çatı şekillerine göre 7 grupta sınıflandırılır.

1. Büyüklüklerine göre Seraların Sınıflandırılması : Seralar büyüklüklerine göre 3'e ayrılır.
1. Büyük Seralar : Genişlik 10-16 m, uzunluk 50-100 m, taban alanı 1000 m² üstünde,
2. Orta Seralar : Genişlik 4-20 m, uzunluk 20-50 m, taban alanı 100-1000 m² dir.
3. Küçük Seralar : Genişlik 1-6 m, uzunluk 2-20 m, taban alanı 100 m² nin altındadır.
2. Kuruluş Özelliklerine Göre Seraların Sınıflandırılması : Seralar kululuş özelliklerine göre 4' e ayrılır.
1. Tek Seralar : Hiç bir yere (duvar vb.) bağlantılı olarak kurulmayan seralardır. Tek seralardaki çatı sayısın (M) çatı şeklinde artırarak kurmak tercih edilir.
2. Bitişik Seralar : Her hangi bir yere (duvar, ev, sera vb.) bağlantılı  bitişik olarak kurulan seralardır. Genelde güneye eğimli basit çatılara sahiptirler. Güneş seraları bitişik seralara örnektir.
3. Blok Seralar : Birden fazla seranın yan yana kurulmasıdır. Blok seralarda bölmeli blok seralar ve bölmesiz blok seralar olarak ikiye ayrılır.
1. Bölmeli Blok Seralar : Serada ortak olarak bulunan yan yüzeylerin, kaldırılmaması bırakılması halinde bölmeli blok seradır.
2. Bölmesiz Blok Seralar : Seralarda ortak olarak bulunan yan yüzeylerin kaldırılması halinde bölmesiz blok seradır. Blok seralar arasında venlo tipi seralardan bahsedilir. Bu sera tipinde dikmeler hafif ve iskelet galvanize çeliktir. Genişliği 3,20 m, yan yükseklikleri 2,20 m, çatı yüksekliği 3,320 m, çatı eğim açıları 25-27 derecedir.
4. Kule Seralar : Kule seralar küçük üretim alanlarından büyük üretim alanları oluşturmak için kurulurlar. Hollanda ve Almanya gibi ülkelerde bu sera örneğine rastlanır. Kule seralarda bir dişli düzene bağlı raf sistemi ile üretim alanı genişletilebilir. Bu raflara saksılar yerleştirilebileceği gibi bitki yetiştirme tekneleri de yerleştirilebilir.
3. Yararlanılma Durumlarına Göre Seralar : Yararlanılma durumlarına göre seralar 4'e ayrılırlar.
1. Yetiştirme Seraları : Üretime dönük hıyar, domates vb. sebzelerin yetiştirildiği seralardır.
2. Üretme Seraları : Sebzecilikte fide üretimine ve özellikle hibrit tohum üretimine yönelik olarak kullanılan seralardır.
3. Araştırma Seraları : Her türlü yapısal ve üretime dönük çalışmaların yapıldığı genelde klima kontrollü seralardır.
4. Sergileme Seraları : Daha çok süs bitkilerinin ya halka ya da özel zevklere için sergilendiği seralardır.
4. Hareketlilik Durumlarına Göre Seraların Sınıflandırılması : Seralar hareketlilik durumlarına göre ikiye ayrılır.
1. Hareketsiz Seralar : Yaygın bir şekilde çevremizde görülen temeller üzerine oluşturulmuş seralardır.
2. Hareketli Seralar : Raylar üzerinde kurulmuş ve hareket ettirilebilen seralardır. İlk kez İngiltere de kullanılmıştır. Bu seraların dezavantajı kuruluş harcamaları ve ısı kaybı yüksek olur. Avantajı ise seranın hareket ettirilebilmesi nedeniyle her yıl değişik toprak kullanma olanağı vardır. Ayrıca bu tip seralar yıl içinde birden fazla türün aynı çatıdan yararlanılarak yetiştirilebilmesi şansını getirir. Hollanda, Almanya ve İngiltere de az da olsa örnekleri vardır. Genelde büyüklükleri 600-500 m² arasındadır. Genişlikleri 12-15 m, yan yüksekliği 2-2,20 m, çatı yükseklikleri 5,60-6,50 m. arasındadır. Çatı eğim açıları 27 derecedir.
5. Örtü Materyallerine Göre Seraların Sınıflandırılması : Seralar örtü materyallerine göre ikiye ayrılırlar.
1. Cam Seralar : Cam seralarda genellikle iki farklı cam kullanılır. Bunlar normal pencere ve sera camı da denilen mat, emprime camlardır.
2. Yumuşak Plastik Örtü Seraları : Sera örtüsü olarak kullanılan plastikler Polyethylene (PE, Polyvinylechicrid) (PVC) gibi yumuşak plastiklerle Polymemethylmetacrylate (PMMA) ve Polyvinylfluorid (tedlar) gibi sert plastiklerdir.
6. İskeletlerine Göre Seraların Sınıflandırılması : Seralar iskeletlerine göre ikiye ayrılırlar.
1. İskeletsiz Seralar : Şişirme seralar olarak bilinirler. Şişirme seralarda kullanılacak örtüde istenilen özellikler;
1. Gerilim kuvvetine karşı koyabilmesi,
2. Yırtılmaması ve esnek olması,
3. Nem, rüzgar, ultra viyola ışınları gibi ekolojik koşullara dayanıklı olması,
4. Zamanla fiziksel özelliğini yitirmesi,
5. Yanmaması,
6. Kimyasal dayanıklılığının olmasıdır. Şişirme seralarda havalandırma otomatik düzenle sağlanır.
7. Şişirme seraların üstünlükleri ise;
1. Kuruluşları kolay ve ucuzdur.
2. Makinalı tarıma uygundur.
3. Işıklanma %15-20 oranında daha fazladır. Çünkü seraya gelen güneş ışığının bir kısmı absorbe edecek iskelet yoktur.
4. İçinde dikme yoktur.
5. Hava sızmaları en aza indirgenmiş durumdadır. (Plastik örtü etekleri toprağa gömüldüğü için) Bu nedenle karbondioksit gübrelemesinden daha iyi sonuç alınır.
6. Seralar katlanıp kaldırılarak bitkilerin dış koşullara bırakılması söz konusu olabilir.
7. Sera içindeki nem oranı yüksek olduğundan bitkilerin su gereksinmeleri %10 daha azdır.
8. Şişirme seraların sakıncaları ise : Bu seralar kar yükünü taşıyamayacağı için kar olan bölgelerde ve rüzgara açık (rüzgara karşı koyamayacakları için) kurulamazlar. Sera içi havasının oransal nemi yüksek olduğu için özellikle mantarı hastalıklar konusunda daha dikkatli olmayı gerektirir.
2. İskeletli Seralar : En çok iskelet malzemesi olarak ahşap, çelik ve metal profil kullanılır. Galvanize demir ve galvanize sac da kullanılır. Ağaç malzemeyi çürüme ve böcek zararlılarından korunmak için boyamamız ve ilaçlamamız gerekir. Demir iskelete de arada bir boyama yapılmalıdır.
7. Çatı Şekillerine Göre Seraların Sınıflandırılması :Seralar çatı şekillerine göre beşe ayrılırlar.
1. Yay Çatılı Seralar : Genelde yüksek tünel olarak nitelendirilen seralara yay çatılı seralar denir.
2. Basit Çatılı Seralar : Daha çok bitişik seralarda görülür.
3. Beşik Çatılı Seralar : Tek seralarda çatılar genellikle beşik çatılıdır.
4. M Çatılı Seralar : Bunlar blok seralardır.
5. Mansart Çatılı Seralardır.