Yaprak Bitleri

Yaprak Bitlerinin Sistematikteki Yeri

Takım   : Hemoptera
Familya: Aphididae (Yaprak Bitleri)
Tür       : Aphisfabea (Bakla Yaprak Biti)
               A. Gasspii (Pamuk Yaprak Biti)
               A. Myzus  (Şeftali Yaprak Biti)

Yaprak Bitlerinin Tanınması:
  • Boyları genellikle 1,5-3,5 mm arasındadır. Ancak yavrulama öncesi dişilerin abdomenleri embriyolardan dolayı genişleyip uzayabilir. Yavrulanma sonrası ise abdomen sekmentleri birbiri içerisine girerek büzülürler.
  • Anten sekmentleri 5-6 adet ve çoğunlukla kıl şeklindedir. En sondaki sekment diğerlerine göre daha uzundur.
  • Baş aşağıya doğru kıvrılmış olup ağız parçaları alt kısımda yani ön coxoların arasına yakın bir yerde bulunur.
  • Ön kanatlar çok belirgindir. Üzerinde belirgin damarlar vardır.
  • En önemli özelliği alarm feromonu salgılayan (saldırı anında) borucukları vardır. Bazı türlerin üstü mumlu bir tabaka ile kaplıdır. Bunlar deri içinden salgılanırlar. Ayrıca anüs yoluyla fazla bitki öz suyu ve şekerli maddeleri dışarı atarak balımsı madde salgılarlar. Bunun sonucu bitki yüzeyi yapışkan bir hal alır. Bu şekerli maddelerden karıncalar ve saprofit mikroorganizmalar beslenirler.
Yaprak Bitlerinin Biyolojisi ve Zararları
  • Kış : (0) Döllenmiş yumurta ile
  • İlkbahar: Fundatrix; kış yumurtasından çıkan formdur.
  • Yaz:  Fundatrigeniae (yazlık viviparlar) Yani yaz boyunca canlı doğururlar.
    • (Kış) Primer konukçuya giderler, 2. veya 3. dölünden çıkan kanatlı dişiler partonegenetik olarak çoğalırlar ve dişi vivipardırlar. Bulundukları konukçu veya akraba bitkilere göç ederek orada kanatlı ve kanatsız döller meydana getirirler.
    • (Yaz) Sekonder konukçuya giderler, vivipar ve partonegenetik olarak çoğalırlar, dişi bireyler oluşur ve kanatsız ve dişi bireyler meydana getirirler. Sexopor (erkek ve dişi) bireyler meydana getirirler. Sexovel; kanatsız dişi, kanatlı ve kanatsız erkek, yumurta bırakmaya geçer (eşeyli üreme)
ilkbahar ve yaz boyunca partonegenetik olarak dişi bireyler oluşur. Başlangıçta kanatsız ilerleyen dönemlerde kanatlı bireylerde meydana gelir. İki üreme şekli bir birini takip eder. Dişi bireylerin meydana geldiği üreme şeklinde hep vivipar üreme meydana gelir. Bu aşamalar ise;
 Kış - (0) yani döllenmiş yumurta
  1. Fundatrix: (İlkbahar) Kış yumurtasından çıkar. Primer konukçuda görülür, dişi ve kanatsızdır, partonegenetik olarak çoğalır, vivipardırlar (Döllerin anası)
  2. Fundatrigeniae: Yazlık viviparlar, vivipardır, kanatlı ve kanatsız olabilir, fundatrixlerden meydana gelirler, iki grup halinde yazı geçirirler.
    1. (Kış) Primer Konukçuya Gidenler: Fundatrigenia nın 2. veya 3. dölünden çıkan kanatlı kanatlı dişilerdir. Partonegenetik olarak çoğalırlar ve dişi vivipardırlar. Bulundukları konukçu veya yakın akraba bitkilere göç ederek orada kanatlı ve kanatsız döller meydana getirirler.
    2. (Yaz) Sekonder Konukçuya Gidenler: Vivipar ve partonegenetik olarak çoğalırlar ve dişi bireyler oluşur ve kanatsız dişi bireyler meydana getirirler.
  3. Sexupar: Cinsiyet bakımından farklı bireyler meydana getirir. Kanatlı ve kanatsızdırlar, vivipar partonegenetik olarak çoğalan dişilerdir. Kanatlı dişi ve erkek yavrular meydana getirirler.
  4. Sexualeler: Kanatsız dişi ile kanatlı ve kanatsız erkek bireyler oluşur. Döllenmiş yumurta bırakırlar (eşeyli üreme).
Yaprak Bitlerinin Zararları:
  • Emgi zararı: Emgi yapılan yerde lekelenme meydana gelir.
  • Virüs Taşıma:
    • Non-Persistant: Virüsün bir yerden alınıp anında bir başka yere taşınması.
    • Semi-Persistant: Kısa süreli beslenmeler ile virüsün ağız parçalarına yerleşerek bir başka beslenme girişimi ile diğer bitkiye taşınması.
    • Persistan: Uzun süreli beslenmeler sonrası virüsün tamamen bünyeye girerek kana geçmesi ve burdan tükrük bezlerine gelerek çoğalması sonrası yine beslenme sırasında salgılanan tükrük ile başka bitkilere bulaşması.
Yaprak Bitlerinin Mücadelesi:
  • Kültürel Önlemler: Bitkilerin sağlıklı yetiştirilmesi ve yabancı ot savaşının iyi yapılması gerekir. Hava sirkilasyonu nu artıran ve nemi azaltan önlemler alınmalıdır.
  • Biyolojik ve Entegre Savaşım: Doğal düşmanlarının korunması gerekir. Encarsia Formasa, Uğur Böceği
  • Kimyasal Savaşım: Daltamethrin, Phosfolan, Bromophos, Diazinon, Malathion, Methyl